[seasidetms_row][seasidetms_column data_width=”1/1″][seasidetms_text]
Côn trùng đốt, chích và cắn là việc côn trùng tấn công hoặc phản ứng lên con người. Việc này xảy ra khi một con côn trùng bị kích động và tìm cách tự bảo vệ mình thông qua cơ chế phòng vệ tự nhiên của nó hoặc khi côn trùng tìm cách tấn công ký sinh, hút máu con người.
Vào thời điểm hiện tại, khi tiết trời trong tình trạng nồm ẩm, nắng nóng, chúng ta rất dễ phải đối mặt với việc bị côn trùng đốt. Điều này có thể dẫn đến những bệnh về da không mong muốn.
Hầu hết các trường hợp bị côn trùng đốt chỉ xảy ra những phản ứng nhẹ tại chỗ như sưng nề đỏ, ngứa và đau ở nơi bị đốt, những biểu hiện này thường tự biến mất.
Nhưng có trường hợp, vết đốt của côn trùng có thể gây ra các phản ứng dị ứng mang tính chất toàn thân như nổi mày đay, phù nề môi, mắt, hầu họng, thanh quản, co thắt phế quản, nặng nhất là sốc phản vệ, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng.
1. Một số loại côn trùng gây bệnh hay gặp
• Muỗi
Vết muỗi đốt là những nốt đỏ sưng to nhỏ khác nhau. Muỗi đốt ở những vùng da mỏng, ảnh hưởng đến các mạch máu. Muỗi bơm nước bọt vào vết đốt, nước bọt chứa chất chống đông làm máu loãng không đông. Vết muỗi đốt đỏ, ngứa, sưng tấy.
[seasidetms_image shortcode_id=”rk0cd7vz1r” align=”center” animation_delay=”0″]8631|http://exson.com.vn/wp-content/uploads/2019/02/moi-tieu-hoa-virus-hiv.jpeg|full[/seasidetms_image]
Các loài muỗi còn là trung gian truyền những căn bệnh làm chết người hàng loạt như muỗi Anopheles là lây lan bệnh sốt rét. Muỗi vằn Aedes Aegypti là tác nhân gây lan truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue. Muỗi Culex gây lan truyền bệnh viêm não Nhật Bản, sốt siêu vi…
Nốt muỗi đốt nên được rửa bằng xà phòng và nước ấm.
Thuốc kháng histamin dạng viên uống và và kem bôi tại chỗ, kem chống ngứa và chườm đá lên vết đốt sẽ giúp giảm ngứa. Tránh gãi vết đốt.
Hiếm có người nào bị dị ứng hoặc phản vệ nghiêm trọng khi bị muỗi đốt.
Do đó, nếu bạn bị đau nhức người, đau đầu hoặc sốt sau khi bị đốt, hãy liên hệ với bác sĩ. Đây có thể là triệu chứng của bệnh do muỗi truyền.
• Kiến
Kiến là loài vật đông đảo, chúng có thể cắn người do phản ứng phòng vệ, kiến đốt rất đau và ngứa lâu dài, vết cắn thường sưng tấy nhất là trúng chỗ mềm thì càng gây hậu quả nghiêm trọng.
Một số loài như kiến ba khoang khi cắn gây nên viêm da , kiến này đốt rất đau và trong bụng chứa một chất độc giống như chất piridin. Chất này khi tiếp xúc vào da tạo nên viêm da, thối thịt giống như bị tạt axit. Một số người không biết đã lấy tay giết kiến, sau đó vô tình sờ lên mặt hoặc gãi lên da tạo thành những vết tổn thương dài, hoặc thương tổn ở cẳng tay khi ngủ vắt tay lên trán làm tổn thương lan sang trán, thương tổn ở bắp chân lây sang mặt sau đùi khi ngồi xổm, những thương tổn dạng như trên được gọi là thương tổn hôn nhau (kissing lesion) là dấu hiệu đặc thù chỉ có trong viêm da tiếp xúc do côn trùng.
[seasidetms_image shortcode_id=”9esnhx39y4″ align=”center” animation_delay=”0″]8632|http://exson.com.vn/wp-content/uploads/2019/02/kien-lua.jpg|full[/seasidetms_image]
Kiến lửa rất nhiều ở nước ta, vết đốt của kiến lửa không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng cảm giác nhói buốt dai dẳng thật sự là một điều rất kinh khủng. Nọc của một số loài kiến lửa có thể gây ra những triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt, thở gấp hay sốc…, phụ thuộc vào hệ miễn dịch của người bị đốt.
Nếu vết cắn bị rộp thì không được chọc vỡ mà phải lấy miếng gạc đặt nhẹ lên vì nếu vết rộp vỡ có thể dẫn tới nhiễm trùng.
• Ong, bướm
Đa phần các loài ong đều có nọc độc, tùy theo loài mà sẽ độc ít hay nhiều. Có loại gây chết người chỉ với trên 10 vết chích như ong vò vẽ, ong đất, nhưng cũng có loại không nguy hiểm nhiều đến sức khỏe như ong mật. Nọc ong có thành phần chính là protein kèm theo men xâm nhập, men tiêu huyết, tiêu tế bào, các chất gây dị ứng và acetylcholine… Trong trường hợp bị ong đốt quá nặng, nạn nhân sẽ bị tím tái, sốc, trụy tim mạch…, có thể tử vong nếu không được cứu chữa kịp thời.
Ấu trùng bướm có lông ngắn có thể kích thích da gây viêm da. Ấu trùng có thể bò trực tiếp trên da hoặc gián tiếp do gió thổi đưa lông dính vào quần áo, khi mặc vào sẽ bị bệnh.
[seasidetms_image shortcode_id=”2lufrpby4q” align=”center” animation_delay=”0″]8633|http://exson.com.vn/wp-content/uploads/2019/02/web1_7362.jpg|full[/seasidetms_image]
Thương tổn hay thấy ở vị trí hở như mặt, cổ, tay, chân, đôi khi có viêm kết mạc mắt. Thương tổn do ấu trùng bướm thường là những ban đỏ phù nề, sẩn và mụn nước, mụn mủ, nóng, đau rát.
Nếu bị ong đốt và ngòi vẫn còn trên da, hãy nhanh chóng dùng ngón tay cái hoặc miếng thẻ nhựa để gẩy nó ra.
Cố gắng không bóp ngòi vì điều này có thể làm tăng lượng chất gây dị ứng đi vào cơ thể và do đó làm tăng phản ứng dị ứng.
Túi nọc có thể mất 2-3 phút để giải phóng và do đó loại bỏ túi nọc ngay lập tức có thể ngăn ngừa nọc làm tăng phản ứng.
• Bọ xít
Trong số các loài bọ xít hút máu có nhiều loài trong chi Tritoma là các loài bọ xít hút máu người.
Sau khi con bọ hút máu của một đối tượng, thì nó cũng sẽ thải bỏ chất thải trong cơ thể nó vào chỗ gần vết cắn. Khi chất thải này vô tình được chà xát lên vết thương thì một loại ký sinh trùng có trong đó sẽ có cơ hội xâm nhập vào cơ thể.
Vết đốt nên được rửa bằng xà phòng và nước ấm. Sau đó sử dụng kem bôi tại chỗ, kem chống ngứa và chườm đá lên vết đốt sẽ giúp giảm ngứa. Tránh gãi vết đốt.
[seasidetms_image shortcode_id=”is7x9qpifd” align=”center” animation_delay=”0″]8634|http://exson.com.vn/wp-content/uploads/2019/02/Acanthosoma_labiduroides_male.jpg|full[/seasidetms_image]
• Bọ chét (rận, ve chó)
Đây là loại côn trùng thường gặp, sống ký sinh ở chó, mèo hoặc trong bụi rậm chúng có kích thước rất nhỏ. Những vết đốt của chúng không chỉ gây đau nhói, sưng hay dị ứng mà còn có thể gây sốt, mẩn đỏ. Khi bị các loài côn trùng này cắn, nên kéo chúng thật từ từ, hoặc dùng lửa hơ, bôi cồn, dầu để chúng tự rơi ra, tránh để hàm răng của chúng dính lại da thịt, có thể gây nhiễm trùng. Sau đó rửa chỗ bị cắn bằng xà phòng và nước ấm, rồi bôi cồn hoặc dầu và thuốc sát trùng vào chỗ bị cắn.
• Rệp giường
Những vết rệp giường đốt giống như vết bọ chét đốt, vết muỗi đốt hoặc dị ứng – da bị đỏ, sưng và ngứa. Có một cách chính xác để nhận ra vết rệp giường cắn, các vết cắn rất gần nhau, tạo thành những đoạn ngắn trên da. Rệp giường đốt đau hơn muỗi. Rệp giường thường đốt vào ban đêm khi bạn ngủ. Hãy tắm rửa vệ sinh sạch sẽ nơi bị đôt bằng xà phòng, rồi bôi cồn hoặc dầu và thuốc sát trùng.
• Sâu róm
Mùa xuân cần cẩn thận với sâu róm. Chúng không đốt người, nhưng lông gai của hầu hết các loài sâu róm tiết ra chất làm ngứa rát khi chạm phải. Lông gai của một số loài có thể gây đau nhức dữ dội ở vùng da tiếp xúc, đi kèm với việc mề đay mẩn ngứa do dị ứng.
Các nốt xuất huyết có thể xuất hiện trong vòng 2-3 giờ và trong nhiều ngày. Những triệu chứng khác gồm sưng hạch, nhức đầu, sốt, hạ huyết áp và co giật, diễn tiến nặng có thể tử vong. Khi bị sâu róm bám vào da, tránh gãi nhiều lên vết ngứa vì điều này có thể làm lông và gai đâm sâu vào trong da gây triệu chứng kéo dài.
[seasidetms_image shortcode_id=”rcpjoln9l” align=”center” animation_delay=”0″]8635|http://exson.com.vn/wp-content/uploads/2019/02/sâu-róm.jpg|full[/seasidetms_image]
Hãy rửa chỗ bị cắn bằng xà phòng, rồi bôi cồn hoặc dầu và thuốc sát trùng vào chỗ bị cắn.
2. Khi nào cần sự hỗ trợ y tế?
– Hãy khám bác sĩ ngay nếu vết cắn hoặc đốt của bạn bị sưng nhiều, bóng rộp hoặc có mủ, vết cắn hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng.
– Gọi ngay cơ sở y tế gần nhiết nếu bạn gặp một trong các triệu chứng như thở khò khè hoặc khó thở, buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy, tim đập nhanh, chóng mặt hoặc cảm giác muốn xỉu, khó nuốt, lẫn lộn, lo lắng hoặc kích động.
Mời mọi người theo dõi bài viết tiếp theo để hiểu rõ thêm về cách xử trí và điều trị khi bị côn trùng đốt nhé.
Tổng hợp từ nhiều nguồn
Phòng khám Quốc tế EXSON
722 Sư Vạn Hạnh, P12, Q10.
Điện thoại: 028 38 570 670
[/seasidetms_text][/seasidetms_column][/seasidetms_row]