Lương tâm thầy thuốc và quan hệ vay tiền – trả tiền

Thật sự thì tôi không muốn nói thêm về câu chuyện xung quanh cái chết của anh Duy Nhân cũng như cái stt của nick Ưng Hoàng Phúc nữa, nhưng nhận thấy có một số hiểu lầm của những người đưa ý kiến, rằng gia đình anh ấy đang có tang mà bệnh viện đòi tiền, như vậy là không đúng đạo đức của lương y.

Thực ra thì chúng ta không biết câu chuyện thật, giao kèo giữa gia đình anh Duy Nhân với bệnh viện ra sao, và thực sự có chuyện bệnh viện đòi tiền hay không. Chúng ta đang bàn bạc với giả định là những thông tin quanh sự việc này mà stt của nick Ưng Hoàng Phúc nói là đúng.
Không thể ghép chuyện đòi tiền với chuyện lương tâm thầy thuốc được. Đây là hai chuyện hoàn toàn khác nhau. Việc đòi tiền là việc vay, trả, đó là một quan hệ dân sự. Còn lương tâm thầy thuốc lại là chuyện đã xảy ra trước đó, khi người bệnh chưa đóng tiền thì bệnh viện đã tiến hành chữa trị. Trong kinh tế thị trường, quan hệ thầy thuốc – bệnh nhân thực chất cũng chỉ là quan hệ cung cấp và hưởng thụ dịch vụ, và nếu là dịch vụ thì tiền trao, cháo múc. Ở đây, bệnh viện đã không để chuyện tiền nong làm ảnh hưởng đến công tác chữa trị. Điều đó cho thấy lương tâm thầy thuốc đích thực là quá tốt.
Khi bàn đến câu chuyện mượn tiền và đòi tiền, chúng ta phải nhìn nhận và bàn luận về nó trên phương diện đó là quan hệ vay – trả. Trên thực tế, không bác sĩ, điều dưỡng nào đi đòi tiền cả, đấy là công việc của bộ phận kế toán, thu ngân. Cũng có lúc tôi kí công văn đòi nợ, hoặc kiện người đã quịt tiền của tôi, nhưng không phải với tư cách là bác sĩ, mà với tư cách là Giám đốc doanh nghiệp. Chúng ta phải phân định rạch ròi các khái niệm đó, tránh lạm dụng khái niệm lương tâm, y đức ở đây.
Khi kế toán đi đòi tiền, họ chỉ biết dựa trên hợp đồng, cam kết… mà đòi, làm sao họ biết là gia đình đang làm đám tang hay không. Nhất là khi hầu hết bệnh nhân khi bệnh nặng đi về đều không ghi nhận là tử vong, đâu có biết khi nào thì người ta chết, và chết rồi thì cũng đâu có chắc khi nào thì làm đám tang. Mà ngay cả khi đám tang đang xảy ra thì việc nhắc nhở đòi tiền cũng không thể coi là xấu được. Biết đâu những đồng tiền đó giúp tránh được hàng chục đám tang khác thì sao? Vì vậy, không thể trách các kế toán, thu ngân nếu họ có đòi tiền vào lúc đám tang đang diễn ra.
Tóm lại, trong câu chuyện này, việc nợ tiền và đòi tiền (nếu có) thực chất chỉ là một quan hệ dân sự, quan hệ tiền bạc, không liên quan đến lương tâm thầy thuốc. Nếu bắt nó phải liên quan thì nó liên quan theo hướng khác: vì các thầy thuốc có lương tâm nghề nghiệp tốt quá nên mới có rắc rối này. Hãy hiểu cho đúng bản chất sự việc trước khi phát biểu ý kiến.

Người viết : TS. BS Võ Xuân Sơn